De kracht van verbindende communicatie
Als mediator is het heel belangrijk om de gevoelens en behoeften van partijen in een conflict te onderkennen en om te ondersteunen in het doorbreken van een conflictpatroon. Bijvoorbeeld door het laten (h)erkennen van ieder zijn eigen behoeften en handvatten te geven in het omgaan met elkaars verschillen. In mediation-land is de methode ‘geweldloze communicatie’ (verbindende communicatie), daarbij best bekend. In deze blog wat meer informatie over deze methode. Een methode die ik zelf ook regelmatig gebruik.
Geweldloos communiceren is verbindende communicatie
Geweldloos communiceren wordt ook wel verbindende communicatie genoemd. Het is een manier van communicatie die ontwikkeld werd door de Amerikaanse psycholoog Marshall Rosenberg. Het uitgangspunt bij deze communicatiemethode is empathie om in verbinding te treden met elkaar. De inspiratie komt voort uit uit verschillende bronnen en personen waarvan Martin Luther King en Mahatma Gandhi de meest bekende namen zijn.
Stappen en processen van geweldloos communiceren
De methode bestaat uit vier stappen, drie processen en tien achterliggende concepten. Laten we beginnen met de vier stappen in het kort te beschrijven:
- Waarnemen: Eerst worden de feiten benoemd met als doel een eenduidige uitgangspositie te bepalen voor de verdere communicatie. In deze stap zullen er direct interpretatieverschillen boven komen drijven. Het is van belang alleen feiten op te sommen zonder daarover een oordeel te vellen.
- Voelen: In deze stap wordt benoemd welke emoties de feiten oproepen. Daarbij wordt uitgegaan van de persoonlijke gevoelens, niet de aannames die je kunt maken over de andere persoon en zijn / haar acties of achterliggende motivatie.
- Behoeften: De emoties komen voort uit een behoefte of een wens. Door deze uit te spreken is het voor de gesprekspartner eenvoudiger om de emotionele reacties in context te brengen. Het biedt inzicht om de achterliggende behoefte te definiëren.
- Verzoeken: Een verzoek is een vrijblijvende vraagstelling waar een negatief antwoord op mogelijk is. Het is dus een vraag maar geen eis. Bij geweldloos communiceren kan de gesprekspartner het verzoek (deels) inwilligen of zelf een nieuw verzoek indienen. Er wordt van een oplossingsgerichte aanpak uitgegaan.
Dit zijn de drie processen:
- Empathie voor jezelf: Luister naar jezelf op een wijze waarbij je zelf-oordeel, kritiek en andere gedachten omzet naar de achterliggende behoeften en gevoelens.
- Luisteren met empathie: Probeer de behoeften en gevoelens van de andere partij te horen in de communicatie van de gesprekspartner. Daarbij is het zaak niet jezelf te verliezen en een mening daarover te uiten.
- Expressie met empathie: Je geeft aan welke impact zaken op jezelf hebben, en wat jij wilt op basis van het uiten van de behoeften en emoties zonder daar een dwang op te leggen.
De kracht van verbindende communicatie
Verbinding leggen is wellicht een betere definitie dan communiceren zonder geweld. Het doel is namelijk om een wijze van communicatie op gang te brengen waarbij inzicht in de gevoelens en gedachten van een ander de basis vormen voor een gedeelde oplossing. Door uit te gaan van de feiten wordt een kader gesteld. Waarin emoties en interpretaties geuit kunnen worden zonder de zaak te escaleren. Door te communiceren vanuit de persoonlijke interpretatie en gevoelens, wordt de kans op een conflict of ruzie aanzienlijk beperkt. Er wordt niemand aangevallen. Toch kan iedere partij vrijelijk zijn of haar mening uiten zonder angst voor negatieve consequenties.
Voor persoonlijke én voor zakelijke communicatie
Zoals Rosenberg zelf aangeeft zijn de behoeften nooit in strijd met elkaar, op dat vlak is geen onderhandeling nodig. De oplossingen zijn wel open voor discussie, op basis van gedeelde behoeften is er een goed uitgangspunt voor een wederzijds acceptabele uitkomst. Ook bedrijven en andere organisaties kunnen deze methode gebruiken in de communicatie naar zowel werknemers als naar klanten of andere stakeholders toe.