Moeders- en wat ze je leren over conflicten

Afgelopen week viel mijn oog steeds weer op deze foto. Een foto van mijn moeder die lachend het water in wordt gegooid, terwijl ik (een peuter van ongeveer drie) angstig probeer dat te voorkomen. De rest, inclusief mijn moeder, heeft duidelijk plezier. Maar voor mij is het een spannende situatie. Ik sta rechts op de foto, met dat kleurrijke jurkje en de boblijn 😉. 

Deze foto heb ik al een aantal jaar in een lijstje staan. Hij herinnert me eraan hoe waardevol mijn reis tot nu toe is geweest. Ik zie op deze foto hoe ik ooit (veel en vaak) mijn moeder wilde beschermen en mezelf verantwoordelijk maakte voor haar geluk. Maar ik zie ook als ik naar deze foto kijk hoe het nu anders is dan toen. Deze kleine meid zit nog steeds een stukje in mij (en vraagt af en toe om aandacht) maar ik heb geleerd om op mijn eigen plek te gaan staan en daar zoveel mogelijk te blijven. Dat maakt het verschil.

Mijn moeder was echt een top vrouw. Liefdevol, attent, succesvol en ontzettend trots op haar gezin. Maar ze worstelde ook; met verwachtingen en de "stemmetjes" in haar hoofd. Eind 2010 stopte ze met het leven. Vandaag is het Moederdag. Een mooie dag om haar te herdenken. En waarschijnlijk ook de reden dat mijn oog deze week net wat vaker op deze foto viel dan anders. Het is niet alleen een herinnering aan haar maar ook een herinnering voor mezelf.

We hebben allemaal een bepaalde rol aangenomen in ons gezin van herkomst. In mijn boek vertel ik daar meer over en ook over hoe deze rol invloed heeft op hoe je met conflicten omgaat.

Je gave en opgave 

We worden geboren in een systeem. Je gezin van herkomst is het eerste systeem waar je deel van uitmaakt. Het is de plek waar je niet alleen je DNA krijgt, maar ook je eerste overtuigingen, verwachtingen en gedragspatronen. Soms bewust, vaak onbewust.

Je plek in je gezin van herkomst bepaalt welke kwaliteiten je hebt ontwikkeld en welke vaardigheden minder tot bloei zijn gekomen. Mayke Smit beschrijft in haar boek Dynamieken ontrafeld aan de mediationtafel het concept van je gave en je opgave. Je kwaliteiten, gevormd binnen je gezin van herkomst, zijn je gaven. De vaardigheden die minder werden gewaardeerd of niet werden gestimuleerd, vormen je opgaven. Die patronen sluipen vaak mee naar je volwassen leven. In relaties, op je werk, in conflicten. Omdat ze ooit werkten. Omdat ze veiligheid boden. Maar wat ooit werkte, kan nu juist je groei in de weg staan.

Als oudste, en enige, dochter nam ik de rol van ‘verzorgende’ op me. Gevoelig voor de emoties van anderen, altijd alert, altijd proberen het goed te doen en vol energie. En dat bracht me veel. Ik ontwikkelde een scherp oog voor wat anderen nodig hadden. Maar het had ook een prijs. Het heeft me nog veel meer gebracht om hiermee aan de slag te gaan, mijn gaven en opgaven te ontdekken en daar opnieuw een keuze in te maken. Ik zie zo vaak dat een conflictsituatie het startpunt kan zijn van zo’n bewustwording en transformatie proces. Een conflict is in ieder geval een moment van inzicht.

Hoe zit het met jouw rol en jouw plek in je gezin van herkomst?

Toen je nog een kind was, waren er waarschijnlijk ook ontelbare momenten waarop je werd gevraagd of aangemoedigd om ‘iets meer van dit’ of ‘iets minder van dat’ te zijn. Om liefde, waardering, veiligheid of bevestiging te krijgen, paste je jezelf waarschijnlijk aan. Waarom? Omdat je van nature bent gemaakt om je te hechten. Hechting is noodzakelijk om te overleven. Het gevoel om geliefd, gewenst, beschermd en veilig te zijn, is fundamenteel. Het gaat boven alles.

Dat aanpassen was een overlevingsstrategie. En het werkte toen. Maar nu, als volwassene, is het tijd om te onderzoeken wat je misschien hebt ingeleverd. Welke delen van jezelf zijn in de schaduw gezet? Wat mag weer zichtbaar worden?

Ik nodig je uit om met compassie naar jezelf te kijken. Herinner jezelf eraan dat deze patronen niet ‘goed’ of ‘fout’ zijn. Wat je als kind deed, was wijs en noodzakelijk. Maar nu mag je opnieuw kiezen. Als een conflict zich voordoet, blijkt de bekende manier niet meer te werken. Door je bewust te worden van de dynamieken van je gaven en opgaven, kun je niet alleen oude patronen doorbreken, maar ook ruimte maken voor groei.

Wil je hier meer over lezen? Mijn boek Jij Begon! is vanaf nu in de pre-order te bestellen (met een tijdelijk extraatje) en wordt dan op 2 juni a.s. geleverd.