Dit artikel over vergeving zou ik graag willen inleiden met een gebed van Desmond Tutu.
Gebed voorafgaand aan het gebed – Desmond Tutu:
Ik wil bereid zijn tot vergeven
Maar ik durf niet te vragen om de wil om te vergeven
Voor het geval dat jij het me aanbiedt
En ik er nog niet aan toe ben
Ik ben er nog niet aan toe om mijn hart te laten vermurwen
Ik ben er nog niet aan toe om weer kwetsbaar te zijn
Ik ben er nog niet aan toe om in de ogen van mijn kwelgeest menselijkheid te ontwaren
Of om te zien dat degene die mij gekwetst heeft misschien ook heeft gehuild
Ik ben nog niet klaar voor de reis
Ik heb nog geen interesse voor het pad
Ik ben pas bij het gebed voor het gebed van vergeving
Vergun mij de wil om tot vergeving bereid te zijn
Vergun mij deze nog niet, maar spoedig
Ben ik zelfs maar in staat tot de woorden
Vergeef me?
Durf ik zelfs maar te kijken?
Durf ik het leed dat ik heb veroorzaakt te zien?
Ik kan alle gebroken stukjes van dat fragiele iets zien
Die ziel die probeert op te stijgen op de gebroken vleugels van de hoop
Maar slechts vanuit mijn ooghoek
Ik ben er bang voor
En als ik bang ben om te kijken
Hoe kan ik dan niet bang zijn om te zeggen
Vergeef me?
Is er een plek waar wij elkaar kunnen ontmoeten?
Jij en ik
De plek in het midden
Het niemandsland
Waar we de grens overgaan
Waar jij gelijk hebt en ik ook gelijk heb
En waar we beiden ongelijk hebben en ons beiden onrecht is aangedaan
Kunnen we elkaar daar ontmoeten?
En op zoek gaan naar de plek waar het pad begint
Het pad dat eindigt wanneer we vergeven
Vergeving is gezonder dan woede en wraak
Niemand wordt als misdadiger geboren, niemand wordt wreed geboren. Wanneer we geboren worden, zijn we allemaal nog heel, maar die heelheid kan ontzettend gemakkelijk stuk geslagen worden. – citaat uit het boek vergeving van Desmond & MPHO TUTU
Het leven zit vol mooie momenten maar ook vol met botsingen en teleurstellingen. We kennen het allemaal wel in ons leven (in kleine of grote mate), er wordt ons onrecht aangedaan. Je kunt dan wrok koesteren, je kunt bij de pakken neer gaan zitten, je kunt zweren dat je nóóit meer… Of je kunt vergeven.
Uit onderzoek is gebleken dat vergeven gezonder is dan woede en wraak. Maar hoe doe je dat? Afhankelijk van de aard van het ‘onrecht’ kan dit moeilijker of makkelijker zijn. In dit artikel neem ik jullie een stukje mee in het proces van vergeving, geef ik wat tips (de tips zijn dik gedrukt) en deel ik met jullie een eigen ervaring in de video hieronder.
Vergeving is een proces.
De kern van vergeving is dat je de ‘ander’ ontslaat van zijn verplichting om aan jouw verwachting te voldoen. Wanneer we vergeven, nemen we ons lot en onze gevoelens weer in eigen handen. Vergeving is, mooi gezegd door Desmond Tutu, de beste vorm van eigenbelang.
De basis is, weten waar je naar verlangt en jezelf toe staan dat te verlangen maar tegelijkertijd de ander te ontslaan van zijn verantwoordelijkheid om dat verlangen te vervullen. Door de verantwoordelijkheid voor dat verlangen terug te pakken, neem je het stuur weer in eigen hand. Vergeven is niet ‘een druk op de knop’, het is een gemoedstoestand. Het is net als bij liefde, niet af te dwingen. De enige manier om heling en vrede te ervaren, is het schenken van vergiffenis. Wraak schenkt ons in het gunstigste geval niet meer dan een afleiding van onze eigen pijn.
Let op: vergeven is niet hetzelfde als ‘zand erover’ of hetzelfde als goedpraten of excuseren. Vergeven heeft niets te maken met zwakheid of over jezelf heen laten lopen. Je kunt iets vergeven en tegelijk vinden dat het heel erg is wat hij of zij deed, eigenlijk onvergeeflijk. En je kunt iemand vergeven en tegelijk nooit meer iets met die persoon te maken willen hebben. Vergeving is dus niet hetzelfde als goedkeuren of (weer) vrienden maken. Vergeven is de verantwoordelijkheid voor je gemoedstoestand niet meer bij een ander neerleggen. Vergeef met beleid en ben je bewust van het proces. Vergeef ook jezelf, vergeef vooral jezelf.
Waardering van een ander
Een van de misverstanden en een basis voor veel boosheid is de veronderstelling dat we de waardering van een ander nodig hebben om ons goed te voelen. Dat is niet zo. We hebben die waardering niet echt nodig. Ons ego heeft het nodig, dus we denken dat we het nodig hebben. We bestaan alleen als mens uit meer dan alleen ons ego.
We zijn allemaal in het bezit van een schaduwkant en een lichtzijde/kant. Een duiveltje en een engeltje. Ons engeltje staat in verbinding met onze essentie ons duiveltje staat in verbinding met ons ego. Ik verbind hier geen goed of kwaad aan, het is alleen belangrijk dat we ons bewust zijn van deze twee kanten van onszelf. We zijn niet alleen ons ego. Het is belangrijk dat we leren wat deze twee kanten ons kunnen brengen of vertellen. Natuurlijk hebben we associaties bij het woord ‘ego’ en het woord ‘essentie’, probeer die associaties en definities voor nu even los te laten en het alleen even te zien als twee kanten van jezelf die je gewoon hebt.
Bewustzijn
De basis om te kunnen vergeven is een wakker bewustzijn en een (h)erkenning van deze beide kanten. Op het moment dat we in conflict zijn of onrecht ervaren, is het van groot belang dat we deze beide kanten van onszelf op een constructieve en actieve manier met elkaar in discussie laten gaan. We zijn de hele dag aan het balanceren tussen deze twee delen van onszelf maar zijn ons daar niet altijd bewust van.
Als het je lukt om dit proces op te merken en met ‘aardige ogen’ naar jezelf en naar de buitenwereld te kijken dan krijg je er dankbaarheid voor terug (en visa versa). Met aardige ogen bedoel ik niet dat je fouten met de mantel der liefde moet bedekken en alles maar klakkeloos aanneemt of aanhoort. Met aardige ogen bedoel ik dat je op een nieuwsgierige, niet oordelende manier kan kijken naar jezelf, de ander en de situatie. Als je die nieuwsgierigheid in jezelf kunt aanwakkeren krijg je er veel inzichten voor terug. Conflicten en andere (vervelende) confrontaties zijn het uitgelezen moment om dit bewustzijn te trainen en tot inzichten te komen.
Opgave of geschenk?
Als je mij vraagt of vergeving een opgave is of een geschenk, dan is mijn antwoord een geschenk.Waarmee ik niet zeg dat het makkelijk is. Maar iets dat je niet ziet (of voelt) kun je ook niet veranderen. Het is een geschenk aan jezelf als je kunt vergeven, dat proces kunt ervaren en daar misschien zelfs dankbaar voor kunt zijn. Je emoties zijn hier een belangrijke schakel.
Hieronder een stukje video, uit mijn online training, waarin ik een ‘discussie’ in mezelf beschrijf. Ik heb het in deze video over een emotie n.a.v. een confrontatie, een emotie die mij iets duidelijk maakt. In mijn online training ga ik verder in op emoties en welke rol ze kunnen spelen bij een conflict en bij het creëren van helderheid. Voor nu hoop ik dat mijn voorbeeld hieronder laat zien hoe een ‘conflict’ kan bijdragen aan persoonlijke ontwikkeling, wanneer je een confrontatie de ruimte geeft en je zelf verantwoordelijkheid neemt voor je gevoel.
