Wanneer een scheiding tussen ouders onvermijdelijk is, zal de zorg voor het kind of de kinderen bovenaan de lijst met prioriteiten staan. Ook de rechtbank vindt het heel belangrijk te zien en te weten wat ouders afspreken mbt de kinderen. Het is mogelijk om hiervoor naar een jurist te gaan en ook een mediator kan heel goed assistentie bieden bij het maken van een goed ouderschapsplan. Het is overigens niet verplicht om een externe partij in te schakelen voor het maken van een ouderschapsplan. Door onderstaande tien stappen te volgen kun je in goed overleg zelf het ouderschapsplan opstellen. Ook zijn er verschillende opzetjes te vinden op het internet of aan te vragen bij bijv. een mediator (voor meer informatie neem gerust contact met me op)
Ouderschapsplan opstellen in 10 stappen
Stap 1: Omschrijving van de partijen
Als eerste worden de direct betrokken partijen benoemd in het ouderschapsplan. Dit kunnen zijn de vader, de moeder en ieder kind. Het kan ook om twee vaders of twee moeders gaan. Bij de kinderen vermeld je ook de geboortedata en de geboorteplaats. In het ouderschapsplan geef je ook aan of er sprake is van een huwelijk of een andere vorm van samenleven en vanaf wanneer dat van toepassing is. Het is in bepaalde gevallen mogelijk om de achternaam van een kind te veranderen, maar met een leeftijd jonger dan twaalf wordt dit door de rechter zelden toegekend, op oudere leeftijd wordt de voorkeur van het kind meegewogen. Vanaf 12 jaar wordt de voorkeur van het kind serieus meegewogen in alle afspraken.
Stap 2: Omschrijving van de relatie
Wanneer je (juridisch) ouder bent heb je recht op omgang met je kind. Dit geldt voor kinderen die voortkomen uit een huwelijk of kinderen die erkend zijn. Een juridisch ouder heeft daarnaast een onderhoudsverplichting. Wanneer er sprake is van ouderlijk gezag ben je de wettelijke vertegenwoordiger van het kind. Dat betekent dat je beslissingen mag nemen omtrent de verzorging en opvoeding van het kind. Bij gezamenlijk gezag moeten verschillende zaken rondom de opvoeding en de onderhoudsverplichting in het ouderschapsplan opgenomen worden om rechtsgeldig te zijn. In het eerste stuk van het ouderschapsplan geef je de basisinformatie.
Stap 3: Omgangsregeling overeenkomen
De ouders mogen in overleg bepalen hoe de omgang met de kinderen zal plaatsvinden. Als eerste wordt bepaald bij welke ouder de kinderen hoofdzakelijk zullen verblijven en op welk adres de kinderen ingeschreven zullen staan bij de gemeente. Het kan ook zijn dat, wanneer er meerdere kinderen zijn, iedere ouder een kind in gaat schrijven op zijn of haar adres. Dit kan fiscale voordelen opleveren bijvoorbeeld mbt kindgebonden budget en de kinderbijslag. Wanneer er co-ouderschap is en waneer een ouder meer als twee nachten in de week voor een kind zorgt mag het kind bij de desbetreffende ouder ingeschreven staan. In het ouderschapsplan moet omschreven worden welk kind bij welke ouder zijn of haar hoofdverblijf heeft en er moet omschreven worden wat de dagen zijn waarop de kinderen omgang hebben met de andere ouder. Ook hoe vakanties en andere uitzonderlijke dagen geregeld worden. Wanneer er reizen naar het buitenland plaatsvinden moet naast paspoorten ook de toestemming van de ouders duidelijk vastgelegd worden.
Stap 4: Alimentatie voor kinderen
Voor beide ouders geldt een onderhoudsplicht. Kinderalimentatie is de meest voorkomende overeenkomst. Via een mediator of een advocaat (of via het LBIO, Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdrage) kun je een berekening voor de kinderalimentatie laten maken. Degene met het hoogste inkomen en de hoofste draagkracht betaalt de alimentatie aan de andere ouder of er kan gebruik gemaakt worden van een kindrekening, een bankrekening waar beide ouders hun aandeel in de kinderkosten op moeten storten. Als eerste wordt er in kaart gebracht wat de kosten zijn mbt de kinderen (daarvoor wordt gekeken naar het gemiddelde van de afgelopen drie jaar). Er zijn ook nog andere extra overeenkomsten mogelijk zoals een standaard verdeling door de helft bij gespecificeerde kosten. Leg duidelijk vast welke kosten van de alimentatie of kindrekening betaald worden.
Er zijn veel verschillende soorten kosten, probeer de verdeling zo specifiek mogelijk in het ouderschapsplan op te nemen. Wie zal de kinderbijslag op de rekening ontvangen? Of wie betaalt de vaste kosten voor scholing en studiematerialen? Je kunt afspraken maken over feestdagen en cadeautjes zoals Sinterklaas, kerst of verjaardagen. Hoeveel budget wordt er gereserveerd voor kleding en wie koopt deze in? En neem iets op over de situatie wanneer de kinderen achttien jaar oud worden.
Stap 5: Overdragen van informatie
De communicatie tussen jou en je voormalige partner kan momenteel best goed zijn of juist heel stroef gaan, na verloop van tijd kan dit veranderen. Het is daarom verstandig te bepalen op welke wijze jullie als ouders contact zullen onderhouden. Dat voorkomt later problemen en er ontstaat een routine in de communicatie tussen de ouders wat ook voor het kind erg prettig zal zijn.
Stap 6: Onderwijs en overleg
School maakt een belangrijk deel uit van een kind dat opgroeit. Daarom moet hier uitgebreid aandacht aan besteed worden in het ouderschapsplan. Als eerste de keuze van de school, wat zeker bij een verhuizing een rol kan spelen. Ook de informatie die de school verstrekt en de wijze waarop dit gedeeld wordt. Denk aan rapporten, lesroosters, nieuwsbrieven en persoonlijke accounts via een website of app. Data en tijden voor ouderavonden, bijeenkomsten en andere evenementen op school. Het huiswerk dat de kinderen meekrijgen naar huis en een noodoproepnummer in het geval van calamiteiten op school.
Stap 7: Beslissingsbevoegdheid afspreken
Je zult dagelijks beslissingen maken voor je kind, spreek af welke beslissingen door welke ouder worden genomen. Denk hierbij aan zaken als de dagelijkse verzorging, de kleding die gedragen wordt, gedragsregels in huis, activiteiten buiten de school waaronder lidmaatschap bij sportclubs of verenigingen, medische zaken en de wettelijke aansprakelijkheid.
Stap 8: Familie en omgeving
Iedereen weet dat wederzijds respect tussen de ouders van groot belang is voor het kind, hoe moeilijk dat soms ook kan zijn. Niet iedereen staat stil bij de gevolgen voor familie en de naaste omgeving. Denk bijvoorbeeld aan de relatie met opa’s en oma’s van beide kanten, maar ook mogelijk nieuwe relaties. Je kunt het kind laten kiezen of een nieuwe partner wordt betrokken bij de opvoeding en op welke manier, of juist liever niet. Hoewel je zeker in dit soort keuzes het kind er nauw bij moet betrekken kun je in het ouderschapsplan wel jullie voorkeuren noteren.
Stap 9: Aanpassingen en onenigheid
De wereld draait door, en er jullie worden nu twee personen die zich zelfstandig verder gaan ontwikkelen. Er kan dus veel veranderen in je eigen leven en daarmee ook het leven van je kind. Het is heel goed mogelijk dat overeenkomsten in het ouderschapsplan verouderd raken, of achteraf toch niet blijken te werken. Jullie zijn vrij om met onderlinge toestemming de inhoud van het ouderschapsplan aan te passen, uit te breiden of te corrigeren. Je kunt van tijd tot tijd een evaluatiemoment inplannen. Wanneer dit tot conflicten leidt kun je hier een neutraal tussenpersoon bij betrekken. Sommige ex-partners kunnen na verloop van tijd beter met de andere ex omgaan, er kan ook juist een grotere kloof ontstaan. Probeer hier alert op te zijn en het belang van de kinderen voorop te stellen.
Stap 10: Schakel een professional in
Zoals ik aan het begin van deze blog al beschreef is het niet verplicht om een jurist of een mediator in te schakelen bij het opstellen van een ouderschapsplan. Het is mogelijk om het ouderschapsplan samen, in overleg, op te stellen en eventuele aanpassingen ook samen te maken. Omdat een onafhankelijke partij met ervaring bij scheiding neutraal advies kan uitbrengen, kan het inschakelen van mediator het proces eenvoudiger maken en versnellen. Ook wanneer je samen het ouderschapsplan hebt opgesteld en daar later aanpassingen in wilt maken kan een mediator uitkomst bieden. Als dit niet tot het gewenste resultaat leidt is er nog de optie om een advocaat in de arm te nemen, dit traject gaat dan over juridische geschillen.
Met een ouderschapsplan is er duidelijkheid voor zowel de ouders als voor de kinderen .Omdat de levensomstandigheden voor alle betrokken partijen zullen veranderen is het mogelijk om het ouderschapsplan later te wijzigen en hier opnieuw bij stil te staan.
Hulp nodig bij het opstellen van het ouderschapsplan? Neem dan contact op
