Vechtscheiding voorkomen of ermee omgaan?

Een scheiding is voor niemand een prettige ervaring, soms kan het leiden tot enorme conflicten die lang voortduren. Dat noemen we een ‘vechtscheiding’. Er kunnen verschillende oorzaken zijn die ten grondslag liggen aan deze manier van uit elkaar gaan, in een aantal gevallen is het mogelijk om toch samen tot een oplossing komen. Wanneer dit niet het geval blijkt te zijn is het zaak om er zo goed mogelijk mee om te gaan, en met oog op de toekomst tot een compromis te komen. Op deze pagina behandelen de meest voorkomende oorzaken van een vechtscheiding, de mogelijke oplossingen en de consequenties voor de betrokkenen waarbij de kinderen ook zeker aan bod zullen komen.

Wat is een vechtscheiding?

Een vechtscheiding wordt ook wel een conflictscheiding genoemd. Het is een scheiding waarin een voormalige partner acties uitvoert, of juist nalaat acties uit te voeren, ten nadele van de andere partner. Dit soort conflictsituaties kunnen zich lang voortslepen, zeker wanneer een rechtsgang onvermijdelijk blijkt te zijn. In een aantal gevallen kan een mediator uitkomst bieden door als neutrale partij op te treden.

De meest voorkomende redenen voor een vechtscheiding

1. Problemen uit het verleden

De aanloop naar het besluit om te gaan scheiden kan heel lang zijn. Kleine en grote problemen stapelen zich op, er zijn patronen die steeds weer terugkeren en niet op te lossen zijn. Wanneer de laatste druppel de emmer doet overlopen komen al deze verwijten naar boven.

2. Geen acceptatie van het verlies

Een echtscheiding gaat altijd gepaard met verlies. Het verlies van de partner waar je in het verleden eeuwige trouw aan hebt beloofd, het verlies van jouw kinderen, of in ieder geval een deel van de tijd en zorg met betrekking tot de kinderen, of gewoon het verlies van financiële middelen. Het is erg moeilijk een situatie te accepteren waarbij je vooraf zeker weet dat je iets zult verliezen.

3. Er is geen ‘schone’ breuk

Het komt zelden voor dat beide partners op precies hetzelfde moment besluiten dat een breuk onvermijdelijk is. Er zal doorgaans een partner zijn die het initiatief neemt, wat voor beide personen een zeer emotionele gebeurtenis zal zijn. Het is heel goed mogelijk dat één persoon helemaal niet wil scheiden, en niet begrijpt waarom het niet gewoon verder kan op deze manier.

4. Geldproblemen

Het vaststellen van de alimentatie is lang niet altijd een zwart-wit verhaal, zodra het onderwerp geld op tafel komt zal de toon van de besprekingen veranderen. Geld is onpersoonlijk, maar heeft wel een grote impact op een persoon. De onderliggende frustratie en woede uit zich in een discussie over geld. Vaak zullen beide partners er in beginsel financieel op achteruit gaan, al wordt dit niet altijd zo ervaren door de ‘tegenpartij’.

Is een vechtscheiding altijd te voorkomen?

Laten we met het ontnuchterende antwoord starten; nee, een vechtscheiding is niet altijd te voorkomen. Door de pijnpunten bloot te leggen en daar zo goed mogelijk mee om te gaan is het vaak mogelijk om escalatie te voorkomen. Wanneer één partner eenmaal op het verkeerde spoor is beland, is er niet zomaar een magische oplossing voorhanden. Hier zijn een aantal handvatten om toe te passen tijdens het traject om conflictsituaties te voorkomen:

• Afkoelperiode: De eerste fase gaat gepaard met heftige emoties, verwijten en impulsieve acties. Gun elkaar even de tijd om alle gedachten te ordenen, en treed in dialoog als het mogelijk is in wederzijds respect met elkaar te communiceren.
• Geen oud zeer oprakelen: In de aanloop naar de scheiding toe zijn er veel zaken misgelopen. Het heeft totaal geen zin om daarin te blijven hangen, kijk liever naar de mogelijkheden in de toekomst.
• Er is nooit een winnaar: Omdat er twee partijen tegenover elkaar komen te staan lijkt het haast een spel, een touwtrek wedstrijd waarbij iedere zijde probeert te winnen. Maar er is geen winnaar, het moet voor beide partijen duidelijk zijn dat het gaat om het verlies te beperken. Water bij de wijn doen komt iedereen ten goede.
• Liefde is een subjectief begrip: Wat voor de één liefde is, kan voor de ander als manipulatief of overheersend worden ervaren. Probeer emoties zoveel mogelijk te vermijden bij het maken van afspraken. Keuzes maken op basis van ‘liefde’ voor jezelf, jouw voormalige partner of voor je kinderen wordt niet door iedereen als zodanig ervaren.
• Weeg alle gedachten af: In deze tijd van appen, twitteren, likes en andere ongefilterde vormen van communicatie zul je wellicht geneigd zijn om direct keuzes te maken. Neem de tijd, laat alles bezinken, weeg alle voors en tegens af alvorens te reageren.
• Probeer het niet alleen te doen: Omdat je denkt dat niemand jouw situatie echt begrijpt, uit schaamte of omdat je laag zelfbeeld hebt, zul je wellicht denken dat je er alleen voor staat. Toch is dat niet het geval. Er zijn vrienden en familieleden die naar je luisteren zonder te oordelen, door met een mediator te spreken kun je al jouw gedachten en gevoelens ordenen.
• 
  

  Het moet om de kinderen gaan, niet ten koste van de kinderen

  
  
  Als er kinderen in het spel zijn, zullen die de boventoon voeren in alle communicatie tussen de voormalige partners. Zorg dat de kinderen niet als pressiemiddel gebruikt worden, of om de ander een hak te zetten. Denk altijd aan het belang van jouw minderjarige kinderen, daar heb je beiden verantwoordelijkheid in te nemen. En jouw kinderen opzetten tegen de ‘vijand’ kan averechts werken, daar wordt niemand beter van.
  

  Wat zijn de gevolgen van een vechtscheiding voor kinderen?

  Om het belang van kinderen te onderstrepen geven we je graag deze drie risico’s mee:
  

  1. Meer emotionele problemen en depressie

  Kinderen uit een gebroken gezin hebben een verhoogde kans op emotionele problemen en depressieve gevoelens die voortkomen uit een instabiele situatie.
  

  2. Verminderde prestaties op school

  Onzekerheid zal zich vaak uiten in slechtere prestaties op school. Niet alleen in cijfers maar ook in sociaal gedrag. Houd daarom ook contact met de onderwijsinstelling en probeer huiselijke problematiek te scheiden van school.
  

  3. Relatieproblemen in de toekomst

  Er is absoluut een kans dat conflicten binnen een gezin, waar een scheiding ook onder valt, ten uiting komt in toekomstige relaties die jouw kinderen aangaan. Luister naar jouw kinderen, stel zelfs vragen en zorg dat ze ook altijd aan jou vragen kunnen stellen over het hoe en waarom van de scheiding. Wees eerlijk en open naar jouw kinderen toe zonder verwijten te maken.
  

  Als je er echt niet uitkomt

  Als er geen enkele manier lijkt te zijn om er samen uit te komen, ook niet met tussenkomst van een mediator, dan is een advocaat inschakelen en naar de rechter gaan de enige optie die er nog overblijft. Een rechter kan dan uitspraak doen op basis van vastgelegde richtlijnen en de wetgeving. Daarbij moet vermeld worden dat het lastig is om een regeling duurzaam af te dwingen. Ook kan een dwangregeling later weer van tafel geveegd worden. Bij een aanstaande echtscheiding zijn de signalen vaak al duidelijk merkbaar. Als je vermoed dat het op een vechtscheiding zal uitdraaien is het verstandig om in een vroeg stadium al contact op te nemen met een mediator om advies te vragen.